Antonio López González - Enfermero
Carmen Amado Aller - Enfermera
Carmen Amado Aller - Enfermera
Manuel Porteiro - Enfermeiro Unidade Coidados Críticos
Pregunta: ¿Qué te motivó a elegir la carrera de Enfermería?, ¿Cómo han sido tus comienzos y trayectoria profesional?
Respuesta: Desde pequeno vivín o que para min son os tres pilares básicos da Sanidade: o profesional (meu pai erá médico de pueblo, miña nai docente) o enfermo (tiven unha enfermidade que me mantivo encamado e illado durante meses) e o entorno (a miña coidadora principal foi a miña tía, unha muller sin carreira nin másteres pero pero que fixo hai 40 anos todo iso que agora chamamos humanización de coidados e que para mín non é mais que enfermería: coidaba de min, pero tamén do entorno, do resto da familia, da miña adaptación tras da enfermidade … fixo que dentro das miñas limitacións me sentise como un pícaro mais, ata me sacaba periódicamente ao balcón para que me comunicase directamente cos meus amigos). Con esta base (pai- nai- tía) e normal que os seis pícaros da casa nos adicásemos a algo relacionado co coidado dos outros (catro somos sanitarios, e as outras dúas aínda que non na rama da sanidade tamén son coidadoras).
Fixen enfermería na EUE de Lugo. Os meus comezos foron no hospital Xeral-Calde de Lugo e sobre todo na Área de saúde de A Mariña (Hospital da Costa, Casas do mar, centros de saúde, servizos de urxencias extra hospitalarias, ...). E de A Mariña vin cara A Coruña, onde tras pasar por varios servizos e unidades, desde hai mais de 20 anos son parte do plantel dunha Unidade de coidados críticos (UCC), a Unidade de Reanimación do CHUAC, primeiro con contratos, logo con vacante e finalmente con praza en propiedade.
P:¿Qué es lo más difícil de ser enfermera/o?
R: A soedade. Enfermería é un colectivo moi numeroso, o mais numeroso da sanidade. Embargantes, o noso traballo non está aínda todo o recoñecido que se merece, en parte por decisións políticas (tendo a mesma formación que moitas profesións do grupo A1 se nos considera A2 polo que non estamos en casi ningún dos órganos de toma de decisións e nos que estamos, a nosa contribución e meramente testimonial) pero en parte tamén porque somos un colectivo desunido e cuns representantes (organizacións colexiais, direccións de enfermería, mandos intermedios, asociacións sindicais,...) que non están altura da nosa profesión e moitas veces dá a impresión de que se preocupan mais por “non molestar” que por reivindicar uns coidados de calidade para a poboación pero tamén para os colectivos enfermeiros, que son todos aqueles que se adican a coidar.
Pero gran parte desta soedade a causamos nós: as enfermeiras somos pouco solidarias con nós mesmas. Se estivésmos unidas lograríamos mais obxectivos comúns pero adoitamos por as nosas prioridades persoais por riba do colectivo e iso non só nos alonxa das institucións senon tamén nos divide e debilita como colectivo.
P: ¿Cómo está afectando la pandemia a tu vida personal y profesional?
R: Nas unidades de Coidados criticos (UCCs ou UCIs) estamos adoitados a traballar con pacientes críticos e en condicions de illamento (de contacto, de gotas e gotiñas, protector do enfermo inmunodeprimido,...) polo que, salvo detalles, os protocolos de illamento covid-19 non supuxeron unha gran novidade para nós. Sí é certo que supuxo un gran desgaste físico e emocional a tipoloxía de enfermos. Tanto as UCIs médicas como as UCIs de anestesia (como na que traballo eu) temos unha gran capacidade de adaptación, e de feito, en menos dun ano mudamos varias veces de tipoloxía de enfermos, con todo o desgaste físico e emocional que iso supon para todo o equipo de traballo porque cada cambio non só e un cambio de enfermos senón que supón montar unha UCI nova (vaciar a unidade e reubicar enfermos criticos non covid coa conseuente sobrecarga doutras UCIs, limpeza e desinfeción, adaptación de infraestructuras, montaxe de novo, revisión de aparataxe,...) todo elo mentras non deixan de chegar enfermos críticos. Toda esta sobrecarga de traballo levou a un aumento significativo das baixas, tanto por lesións físicas como emocionais, baixas que oficialmente son enfermidades comúns, pero que son o efecto do exceso de carga asistencial.
Por outra banda, é importante lembrar que hai vida mais aló da pandemia. Semella que o Covid-19 e o único importante para as administracións, de feito actualmente ou eres covid ou eres non-covid, o resto das enfermedades son secundarias, e non digamos xa as persoas, porque a personalizacion de coidados xa non existe. Pasamos de ter unha sanidade deshumanizada a ter unha sanidade hostil para as persoas.
P:¿Cómo ves la enfermería dentro de la sociedad actual?
R: Se temos uns representantes que dan unha imaxe de enfermería floreiro, so podemos esperar o mesmo como recoñecemento social. E poño un exemplo: Cando nos chega un paciente á unidade, habitualmente (el o a familia) preguntan pola/o ciruxá/án, pero ninguén o fai polo resto do equipo: anestesiólogo/a, enfermeira/o, TCE, celador son invisibles ao paciente... Pero se ese mesmo paciente pasa tempo con nós xa lle van dando importancia ao persoal do da Unidade (á/ao anestesista, á/ao enfermeira/o ou TCE que o coida, ao/á celador/a… volvémonos visibles). O que non se ve non existe e enfermería se ve pouco ou nada na sociedade.
P: ¿Cuáles son los grandes retos a los que deberá enfrentarse la enfermería en un futuro inmediato?, ¿Qué desearías para los nuevos profesionales?
R: Necesitamos visibilidade e unión.
Necesitamos a consideración de máximo grado na nosa profesión e acceder a postos de xestión.
Necesitamos unha carteira de especialidades acorde ás necesidades reais sen fomentar unhas e esquecer outras (medica, cirúrxica, urxencias e críticos, xestión,...). Especialidades si, pero todas.
Necesitamos una carreira profesional de verdade e para todas, na que os grados supoñan algo mais que un aumento salarial, que impliquen tamén aumento de responsabilidades e acceso a novas técnicas.
E necesitamos representantes que sexan visibles polo que nos representan e non por dubidosas ou canda menos inmorais actuacións.
Tania Blanco Hernández - Estudiante de Enfermería
Pregunta: ¿Qué te motivó a elegir la carrera de Enfermería?, ¿Cómo han sido tus comienzos y trayectoria profesional?
Respuesta: Desde muy pequeña me llamó la atención el ámbito de las “ciencias de la salud”, y en el momento escolar en el que debí tomar una decisión sobre la elección de mi futuro laboral, elegí la carrera de Enfermería como primera opción por mi deseo de CUIDAR a las personas sanas y enfermas en todas las etapas de la vida.
He de decir que es una carrera muy bonita, que cada vez ofrece más formación teórica combinada con una gran carga de horas de práctica en hospitales. Lo cual te ofrece tanto los conocimientos científicos como la visión clínica asistencial que solo puede obtenerse de la práctica diaria.
Para acceder a la carrera de Enfermería lo hice a través de la “selectividad”. Requirió horas de estudio y dedicación, ya que su nota de corte (en general a nivel de España) se ha incrementado notablemente en los últimos años, lo que me enorgullece, ya que significa que hay una gran demanda de personas que creen, como yo, que la Enfermería merece la pena.
P: ¿Qué es lo más difícil de ser enfermera/o?
R: El desafío constante que supone el hecho de tratar con la salud de las personas (como en el resto de las profesiones sanitarias). También supone una lacra para los que realmente creemos en el potencial de esta profesión, la consideración actual de la Enfermería en la sociedad: precariedad laboral en el sentido de que puedan llamarte de un día para otro para ir a cubrir cualquier servicio (incluidos los servicios “especiales” que requieren una formación más específica) sufriendo una penalización en caso de negarte, la superación del ratio enfermera-paciente que influye en una disminución de la calidad asistencial y en una sobresaturación del personal, en la infravaloración de las especialidades de Enfermería (ya que solo matrona está bien regulada, y existen seis más)…
Todo esto influye en la prestación de servicios al paciente, ya que para que sea de calidad en todas las áreas que ofrece un complejo asistencial, todos sus profesionales deben estar debidamente formados. Para que esto se cumpla, existen una serie de especialidades que ofrecen los años formativos complementarios que se ha visto que requieren ciertas competencias de ámbito asistencial que la carrera, por sí sola, no ofrece. Para que los profesionales de enfermería opten por preparar un complicado examen EIR de acceso a la especialidad y afronten los dos años de residencia que requiere, la sociedad deberá ofrecerles un mínimo de garantía que no se está cumpliendo: si para trabajar en X servicio especializado puede trabajar tanto un enfermero/enfermera con la formación exclusiva de la carrera como un enfermero especialista, está claro que muy poca gente optará por completar su formación. Y el principal afectado, es el paciente.
P: ¿Cómo está afectando la pandemia a tu vida personal y profesional?
R: El año pasado (cuando estaba realizando mis estudios de 3º curso) el confinamiento supuso que no pudiéramos realizar ciertos talleres de simulación que suponían una parte práctica importante en nuestra formación. Por suerte, durante este año pudimos realizar el 100% de las prácticas de 4º curso y terminar correctamente nuestros estudios. Aunque, en dichas prácticas no hemos podido tratar con el paciente respiratorio como se trataba en otros años, y, por lo tanto, hemos “perdido” la ocasión de tratar con este tipo de clínica que es muy característica y que requiere de unos cuidados específicos.
Personalmente me ha afectado como a todo el mundo, el hecho de no poder “salir”, viajar, despejarte… también influye mentalmente y en el estado de ánimo para afrontar el curso académico.
P: ¿Cómo ves la enfermería dentro de la sociedad actual?
R: Creo que ha ido cambiando la mentalidad de la sociedad con respecto a la Enfermería, aunque aún queden muchas cosas por mejorar (como ya dije anteriormente). Lo que veo es que aún se debe luchar por eliminar completamente la imagen del “técnico sanitario”, del “ayudante” del médico o del “practicante” que ya no somos, para que la sociedad y los medios de comunicación comprendan de qué trata realmente la enfermería y lo importante que es la formación y el desarrollo del pensamiento crítico en el desempeño de nuestras funciones.
Veo que las nuevas generaciones de profesionales de la salud trabajan conjuntamente como un equipo multidisciplinar (en su mayor parte) y todos saben que, cada uno en su campo y desempeñando una función diferente, se necesitan y se complementan.
P: ¿Cuáles son los grandes retos a los que deberá enfrentarse la enfermería en un futuro inmediato?, ¿Qué desearías para los nuevos profesionales?
R: El gran reto es que todos luchemos unidos por una mejora notable en las condiciones laborales de la enfermería, que se brinde un futuro próximo a la especialización de la profesión y que se dignifique cada vez más la Enfermería.
A todos los nuevos enfermeros y enfermeras les deseo que disfruten de lo que les ofrece esta maravillosa profesión y que no dejen de luchar por dar un paso más a partir de los que ya han dado nuestros predecesores.
Calle Romero Donallo, Nº 27 - Entlo.
15706 - Santiago de Compostela
Horario de oficina:
8:00 a 14:30 horas de lunes a viernes